O Monte Medulio é o lugar onde se celebrou a batalla dos galaicos, cántabros e astures no ano 22 adC. contra as lexións de Caio Furnio e Publio Carisio, e onde os últimos guerreiros resistentes suicidáronse durante o sitio.
HISTORIA
A súa situación xeográfica hoxe en día é aínda controvertida. Segundo algúns se sitúa nas montañas do concello de Lena, outros o sitúan no Picu Cervera, no Castro Meduales, en Belmonte de Miranda. Aduciuse que fontes clásicas sitúano preto de O Bierzo, preto das minas romanas das Médulas, o cal explicaría a toponimia do lugar.
Con todo Paulo Orosio o sitúaba cerca do Miño ("Minium flumine inminentem"), o que leva a Vicente Risco a descartar esta localización, que considera unha xustificación previa á teoría de Sarmiento relativa a que o antigo Miño era o Sil, o cal considera pouco probable en favor doutras posibles localizacións como o Monte Medelo, en Santa Cruz de Arrabaldo (sostido por Boán e que tamén conta co argumento da toponimia ao seu favor); Cabeza de Meda (na Baixa Limia, e sostido por Cortés, Cornide e Murguía), os Montes Aloia (en Tui) ou Santa Tegra, na Guarda (sostido por Schulten).
Modernos estudos establecen unha hipótese que o situaría nun dos Montes da Serra do Courel, o Monte Cido, cuxo topónimo podería provir da voz latina Occidio, (matanza, carnizaría), e no que se poden apreciar os restos dun foso como o que, segundo os datos de que se dispón, fíxose para cercar o monte, e no que se descubriron vestixios romanos como un aguia imperial de bronce procedente dun estandarte.
Segundo cita o historiador romano Floro sobre a batalla:
“ ... "os indíxenas ao ver chegada a fin da súa resistencia, a porfía danse a morte co lume e co ferro, no medio dunha comida, cun veleno que alí se extrae comunmente do teixo, librándose así a maior parte da escravitude que a unha xente ata entón indómita parecía máis intolerable que a morte ..."—Lucio Anneo Floro. ”
Segundo o Padre Sarmiento e Vicente Risco, uns inxeriron o veleno do teixo, mentres que outros se arroxaron ao lume dunha inmensa fogueira e outros se deron morte coas súas espadas. Ramón Cabanillas escribiría no seu poema "Canto a bandeira galega", pertencente ao seu poemario de 1917 "Dá terra asoballada":
“ "O día do Medulio
con sangue quente e roxa
mercámo-lo dereito
á libre honrada chouza!"
(Ramón Cabanillas, "Canto a Bandeira galega", 1917 ”
Para máis información, ler libros ou buscar no internet.
O Senhor da Z